Redakcja Windykacja należności to proces, który w Polsce i we Włoszech podlega różnym regulacjom prawnym wynikającym z odmiennych systemów prawnych. Choć oba kraje opierają proces windykacji na dwóch głównych etapach – pozasądowym (polubownym) i sądowym – istnieją istotne różnice w procedurach, kosztach, a także w podejściu do egzekucji należności. W tym artykule przedstawimy najważniejsze różnice między polskim a włoskim systemem windykacyjnym.
Faza pozasądowa – różnice w podejściu do negocjacji
W fazie pozasądowej zarówno w Polsce, jak i we Włoszech celem jest odzyskanie długu bez konieczności wchodzenia na drogę sądową. We Włoszech pierwszym krokiem jest formalne wezwanie do zapłaty (lettera raccomandata), które wierzyciel wysyła do dłużnika. Pismo to powinno zawierać szczegóły roszczenia, termin spłaty (najczęściej 7–15 dni) oraz ostrzeżenie o skierowaniu sprawy do sądu w razie braku zapłaty. Dla zapewnienia dowodu doręczenia, wezwanie przesyła się listem poleconym lub za pomocą certyfikowanej poczty elektronicznej (PEC).
W Polsce również konieczne jest wezwanie dłużnika do zapłaty przed wszczęciem postępowania sądowego. Wierzyciele często korzystają z rejestrów dłużników, takich jak KRD (Krajowy Rejestr Długów), aby wywrzeć dodatkową presję na dłużnika. Zarówno we Włoszech, jak i w Polsce mediacja może być stosowana jako forma rozwiązania sporu, ale nie jest obowiązkowa.
Faza sądowa – od nakazu zapłaty po egzekucję
Postępowanie sądowe różni się między Polską a Włochami w kwestiach formalnych oraz terminów przedawnienia. We Włoszech wierzyciel może wystąpić do sądu o wydanie nakazu zapłaty (decreto ingiuntivo), przedstawiając dowody na istnienie długu, takie jak faktury czy umowy. Nakaz zapłaty jest wydawany bez udziału dłużnika, który ma 40 dni na wniesienie sprzeciwu. Jeśli dłużnik nie zareaguje, nakaz staje się tytułem wykonawczym umożliwiającym egzekucję należności.
W Polsce proces sądowy przebiega podobnie, jednak terminy są krótsze – dłużnik ma 14 dni na wniesienie sprzeciwu wobec nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. Różnice dotyczą również okresów przedawnienia: w Polsce wynosi on zazwyczaj 6 lat dla roszczeń cywilnych i 3 lata dla roszczeń konsumenckich, podczas gdy we Włoszech standardowy okres przedawnienia to 10 lat, a w przypadku niektórych wierzytelności (np. transportowych) może być skrócony do roku.
Egzekucja należności – różnice w działaniach komorniczych
Egzekucja majątku dłużnika przebiega inaczej w Polsce i we Włoszech, zarówno pod względem procedur, jak i uprawnień komorników. We Włoszech egzekucję przeprowadza komornik sądowy (ufficiale giudiziario), który działa pod nadzorem sądu. Wierzyciel po uzyskaniu tytułu wykonawczego może złożyć wniosek o zajęcie nieruchomości, kont bankowych lub innych aktywów dłużnika. Jednak zajęcie ruchomości traci ważność po 45 dniach, jeśli nie zostanie przeprowadzona ich sprzedaż lub zaliczenie wartości na poczet długu.
W Polsce komornik ma szerokie uprawnienia do zajmowania majątku dłużnika, w tym nieruchomości, ruchomości, kont bankowych oraz wynagrodzenia za pracę. Co istotne, w polskim systemie nie ma ograniczenia czasowego ważności zajęcia ruchomości, co różni się od przepisów włoskich.
Koszty windykacji – kto ponosi wydatki?
W obu krajach koszty windykacji początkowo ponosi wierzyciel, ale w przypadku wygranej sprawy sądowej mogą one zostać przeniesione na dłużnika. We Włoszech opłaty za egzekucję zależą od wartości długu oraz rodzaju zajmowanego majątku. Honorarium prawnika oraz opłaty sądowe są również elementem kosztów, które wierzyciel musi uwzględnić.
W Polsce koszty obejmują opłaty sądowe, wynagrodzenie komornika oraz honorarium prawnika, jeśli wierzyciel korzysta z usług kancelarii. Koszty te, podobnie jak we Włoszech, mogą zostać przeniesione na dłużnika po zakończeniu sprawy na korzyść wierzyciela.
Ochrona konsumenta – różnice w regulacjach
We Włoszech prawo kładzie duży nacisk na ochronę prywatności dłużników. Niedozwolone są praktyki takie jak nękanie czy naruszanie prywatności dłużnika, a wierzyciel musi przestrzegać rygorystycznych zasad podczas kontaktów z dłużnikiem. W Polsce również obowiązują przepisy chroniące konsumentów przed nieuczciwymi praktykami windykacyjnymi, jednak procedury są bardziej sformalizowane i szybciej przechodzą do etapu egzekucji komorniczej.
Choć proces windykacji w Polsce i we Włoszech składa się z podobnych etapów, takich jak faza pozasądowa i sądowa, różnice wynikają z odmiennych regulacji prawnych. We Włoszech większy nacisk kładzie się na negocjacje polubowne i ochronę prywatności dłużnika, podczas gdy w Polsce procedury są bardziej sformalizowane i szybciej przechodzą do egzekucji komorniczej. Zrozumienie tych różnic oraz skorzystanie z pomocy prawnika specjalizującego się w windykacji międzynarodowej może znacznie zwiększyć skuteczność odzyskiwania należności w obu krajach.
Czytaj więcej: windykacja Włochy
